Καθοριστικός ο ρόλος του χαλκού στις σύγχρονες κοινωνίες
15.02.23
BLOG
Δείτε ό,τι νεότερο συμβαίνει στην Ελληνικός Χρυσός
Share
Οι ορυκτές πρώτες ύλες αποτελούν μέρος της καθημερινότητας μας, καθώς αποτελούν βασικά συστατικά τόσο των καταναλωτικών προϊόντων όσο και των προϊόντων προηγμένης τεχνολογίας.
Ήδη από το 2007, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εντοπίσει και τονίσει τη σημασία τους για τη βιώσιμη λειτουργία της βιομηχανίας, καθώς και την πρόοδο των σύγχρονων κοινωνιών. Το βασικό επιχείρημα που προβάλλεται είναι ότι η πρόσβαση σε πρώτες ύλες και η ασφάλεια όσον αφορά στον επαρκή και απρόσκοπτο εφοδιασμό τους, παίζουν καθοριστικό ρόλο στην εύρυθμη λειτουργία της οικονομίας της Γηραιάς Ηπείρου και στην ευημερία των πολιτών της.
Η εξασφάλιση της πρόσβασης σε ορυκτούς πόρους και της απρόσκοπτης ροής τους προς την ευρωπαϊκή εφοδιαστική αλυσίδα προϋποθέτει αξιοποίηση πρωτογενών και δευτερογενών πηγών, περιορισμό της εξάρτησης από χώρες εκτός Ε.Ε, αποδοτική χρήση των πόρων και υιοθέτηση αρχών κυκλικότητας. Αυτό ισχύει για όλες τις βασικές πρώτες ύλες όπως τα βιομηχανικά ορυκτά και τα αδρανή υλικά, αλλά είναι ακόμη πιο αναγκαίο όταν πρόκειται για τις πρώτες ύλες που είναι στρατηγικής σημασίας για την Ε.Ε, με κυριότερο παράδειγμα τα βασικά και τεχνολογικά μέταλλα.
Στρατηγικά μέταλλα είναι τα μέταλλα που είναι «ζωτικά» για να λειτουργήσει ο κόσμος στην τρέχουσα αλλά και μελλοντική πορεία του, και ο χαρακτηρισμός τους εξαρτάται από ποικίλους παράγοντες, όπως η γεωγραφική θέση, η χρονική περίοδος, οι νέες αναδυόμενες τεχνολογίες και το τρέχον κοινωνικο-οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον.
Οι υπολογιστές και τα smartphones, τα φωτοβολταϊκά panels, οι ανεμογεννήτριες, τα υβριδικά συστήματα αυτοκίνησης, τα καλώδια οπτικών ινών, οι μπαταρίες λιθίου, ακόμη και τα συνθετικά καύσιμα, είναι κάποια από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα των σύγχρονων εφαρμογών των μετάλλων. Στατιστικά, ο μέσος άνθρωπος στο Δυτικό κόσμο, καταναλώνει περίπου 1.400 τόνους ορυκτών πρώτων υλών κατά τη διάρκεια της ζωής του και πιο συγκεκριμένα: 460 τόνους αδρανών υλικών, 166 τόνους πετρελαίου, 39 τόνους χάλυβα και 1 τόνο χαλκό.
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι, στα σχετικά στατιστικά στοιχεία, γίνεται ειδική μνεία στο χαλκό καθώς είναι απαραίτητος σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητας ως:
Οι σύγχρονες τεχνολογικές κοινωνίες χρειάζονται χαλκό, και μάλιστα, σε τεράστιες ποσότητες. Μόνο το 2022, η παγκόσμια ζήτηση ανήλθε σε περίπου 24 εκατ. τόνους, εκ των οποίων η συντριπτική πλειοψηφία (22,5 εκατ. τόνοι) αφορούσαν συνήθεις χρήσεις (κατασκευές, καλωδιώσεις, δίκτυα μεταφοράς, διανομής και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας) και μόνο 1,5 εκατ. τόνοι αφορούσαν «πράσινες» εφαρμογές, δηλαδή τεχνολογίες απαλλαγής από τις εκπομπές άνθρακα (ηλεκτροκίνηση, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κ.α.). Καθοριστικής σημασίας είναι επίσης το γεγονός ότι η δυνατότητα υποκατάστασης του χαλκού με άλλα μέταλλα στις περισσότερες σύγχρονες εφαρμογές είναι πολύ περιορισμένη έως ανέφικτη.
Ο χαλκός, το «μέταλλο της ηλεκτροδότησης», είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με το ενεργειακό μέλλον του πλανήτη. Σύμφωνα με υπολογισμούς, η ζήτηση για χαλκό θα αυξάνεται διαρκώς εν μέσω της πράσινης μετάβασης. Μέχρι το 2025 αυτή η «πράσινη» ζήτηση προβλέπεται να διπλασιαστεί και μέχρι το 2030 θα προσεγγίσει τους 7 εκατ. τόνους δηλαδή σχεδόν το 20% της συνολικής ετήσιας παγκόσμιας ζήτησης σε Χαλκό, θα αφορά την πράσινη μετάβαση.
Για την κάλυψη της ζήτησης, η παραγωγή χαλκού έχει ήδη διπλασιαστεί παγκοσμίως τα τελευταία 15 χρόνια, ωστόσο για την κάλυψη των μελλοντικών αναγκών θα πρέπει σύντομα να διπλασιαστεί εκ νέου, ένα επίτευγμα που αποτελεί δυσανάλογου μεγέθους πρόκληση για την σημερινή εξορυκτική βιομηχανία, ειδικά την ευρωπαϊκή αν αναλογιστεί κανείς τη σχεδόν μηδενική δημιουργία νέων μεταλλείων.
Στη μάχη αυτής της πρόκλησης η Ελληνικός Χρυσός, τοποθετεί την Ελλάδα στο προσκήνιο, επανεκκινώντας την κατασκευή του μεταλλείου που θα αξιοποιήσει το μεικτό θειούχο κοίτασμα χαλκού και χρυσού στις Σκουριές ΒΑ Χαλκιδικής. Η αξιοποίηση του παγκοσμίου κλάσης αυτού κοιτάσματος, θα γίνει με συνδυασμό υπόγειας και επιφανειακής εξόρυξης, τήρηση αυστηρών προδιαγραφών περιβαλλοντικής προστασίας και με τεχνολογίες και τεχνικές μετριασμού τόσο του ανθρακικού, όσο και συνολικά του περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Η συνεισφορά του ελληνικού χαλκού από την Χαλκιδική στην παγκόσμια ζήτηση, προβλέπεται να ξεπερνά τους 30.000 τόνους, σε ετήσια βάση και βάθος 20ετίας.
Η παραγωγή του χαλκού εντός Ελλάδας και από εγχώρια κοιτάσματα δίνει ισχυρό γεωπολιτικό προβάδισμα στη χώρα, δημιουργώντας παράλληλα κλίμα εμπιστοσύνης για την προσέλκυση και άλλων άμεσων και έμμεσων ξένων επενδύσεων στη χώρα, προσφέροντας συνολικά 5.000 άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας.
Ο χαλκός διεκδικεί επάξια τον τίτλο του στρατηγικού μετάλλου, καθώς φέρει το μεγαλύτερο ίσως βάρος της υλοποίησης των περιβαλλοντικών, ενεργειακών και κλιματικών στόχων του 2050. Και η αλήθεια είναι ότι, αν ο χαλκός τελείωνε σήμερα, και αναρωτηθούμε τι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε στη θέση του με τις σημερινές τεχνολογικές συνθήκες, η απάντηση είναι «δυστυχώς τίποτα».